Rechtskroniek voor het Notariaat 46

Een kleine wandeling doorheen het beslagrecht met aandacht voor de schuldeisers en de rangregeling

- Cedric Haspeslagh, advocaat balie Gent, EU-advocaat balie Barcelona, redactielid Tijdschrift voor Insolventie -en Beslagrecht (TIBR)

De roep van schuldeisers om meer vermogenstransparantie klinkt steeds luider. Dankzij de Wet Digitalisering Justitie II blijft het niet bij roepen in de woestijn. Private schuldeisers kregen een ruimere toegang tot het CAP (centraal aanspreekpunt van rekeningen en financiële contracten) om efficiënter rekeninginformatie over hun schuldenaar in te winnen. De nieuwe mogelijkheden die dit biedt voor de schuldeisers en de imperfecties die nog resten, zullen worden belicht.
Tijdens een tweede deel zullen enkele hulpmiddelen aangereikt worden voor het opmaken van de rangregeling. Zo zal worden stilgestaan bij de recente rechtspraak over het occult voorrecht van de vereniging van mede-eigenaars (artikel 27, 7° Hyp.W.). Daarnaast zal er aandacht zijn voor de recente rechtspraak over conflicten tussen de overschrijving van een beslag, de inschrijving van een hypotheek en een faillissement.

De (fiscale) meldingsplichten voor de notaris

- Felix Desmyttere, gastprofessor Universiteit Antwerpen, praktijkassistent UGent, manager EY Tax Consultants en Julie Goetghebuer, postdoctoraal onderzoeker Instituut Financieel Recht, UGent en consultant financial regulation Alba Advisors

De (Europese) wetgever heeft de centrale positie die de notaris bij veel belangrijke transacties bekleedt, benut door een poortwachtersfunctie aan de notaris toe te kennen. In dit verband rusten op de notaris diverse meldingsverplichtingen ten aanzien van de overheid. Deze uiteenzetting staat stil bij een aantal bijzonderheden van de twee belangrijkste meldingsplichten voor de notaris.

Een eerste meldingsplicht situeert zich binnen de preventieve antiwitwasreglementering. Als ‘onderworpen entiteit’ moet de notaris verschillende verplichtingen naleven, hiertoe moet de notaris op organisatorisch en inhoudelijk vak maatregelen nemen die hem in staat stelt atypische verrichtingen te detecteren. Deze bijdrage staat stil bij het bestaande positiefrechtelijke kader voor notarissen en blikt vooruit op de wijzigingen in het antiwitwaslandschap ten gevolge van het recent op Unieniveau aangenomen antiwitwaspakket.

De tweede meldingsplicht die aan bod komt, kadert binnen de op het Unieniveau geregelde automatische uitwisseling van fiscale inlichtingen. In de nasleep van een aantal schandalen worden tussenpersonen verplicht om in een vroeg stadium potentieel agressieve fiscale constructies aan de overheid te melden met het oog op de Europese uitwisseling van deze inlichtingen. Als tussenpersoon rust deze meldingsplicht ook op de notaris.
 

Hoe kunnen echtgenoten gehuwd onder gemeenschapsstelsel de langstlevende civiel en fiscaal performant beschermen?

- Bern Verschraegen, advocaat en wetenschappelijk medewerker VUB en Thomas Verlinden, Director bij Deloitte Private

Dat verkrijgingen tussen echtgenoten bij overlijden belast worden, voelt soms onrechtvaardig aan. Echtgenoten gehuwd onder het stelsel van scheiding van goederen hebben van oudsher mogelijkheden om elkaar te beschermen, zonder dat dit fiscale nadelen met zich meebrengt. Tot december 2017 kon dit via een verrekenbeding en met de komst van het nieuw huwelijksvermogensrecht zijn er nieuwe technieken ontstaan zoals het verblijvingsbeding voor onverdeelde goederen en het toekenningsbeding voor exclusief eigen goederen. Deze technieken resulteren in een civiel en fiscaal performante werking, waarvoor uitvoerige rechtsleer en een uitgebreide rulingpraktijk beschikbaar is.
Voor echtgenoten gehuwd onder het wettelijk stelsel is het minder evident. Bij een verkrijging op grond van een beding in de huwelijksovereenkomst zal wat de langstlevende meer dan de helft verkrijgt, belast worden met erfbelasting. 
De vraag rijst dan wat zij wel kunnen doen om de langstlevende civiel en fiscaal performant te beschermen. Doelstelling is om een aantal mogelijkheden te beoordelen naar hun civiele en fiscale performantie. We zullen onder meer nader ingaan op de mogelijkheid om gemeenschapsgoederen horizontaal te schenken en op de voorafgaande uitbreng van enkele goederen, dan wel overgang naar scheidingsstelsel, telkens gevolgd door schenking of inlassen van bedingen in de huwelijksovereenkomst.